با سلام و تشکر از حضور جناب آقای دکتر شریعتمداری عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان و مدیر بخش تحقیقات خاک و کود شرکت فرکشت در این گفتگو، لطفاً شرحی از خودتان و سوابق تحصیلی را ارائه فرمائید؟
با سلام خدمت شما و مخاطبان ارجمند این گفتگو، بنده مقطع کارشناسی را در رشته مهندسی کشاورزی (خاکشناسی) در سال 1365 از دانشگاه صنعتی اصفهان اخذ نمودم و بلافاصله در همان سال مقطع کارشناسی‌ارشد رشته‌ی خاکشناسی دانشگاه صنعتی اصفهان را آغاز نمودم. درسال 1368 با پایان دوره کارشناسی ارشد بعنوان مربی در دانشگاه صنعتی اصفهان مشغول به خدمت شده و پس از قبولی در آزمون اعزام به خارج ازکشور در سال 1372، به کانادا اعزام و در سال 1376 موفق به اخذ مدرک دکتری در رشته خاکشناسی با تخصص شیمی وکانی‌شناسی خاک از دانشگاه ساسکاچوان کانادا شدم. از سال 1377 نیز مجدداً بعنوان عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان مشغول به خدمت هستم.
• در حال حاضر در چه زمینه‌هایی فعالیت دارید؟
تحقیقات عمده‌ای در زمینه حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاهان در شرایط متعارف و شوری خاک انجام داده‌ام. در سال‌های اخیر نیز تحقیقاتی بر روی فرآوری کودهای آلی انجام شد. عضو کمیته پژوهشی فضای سبز شهرداری اصفهان نیز هستم. در حال حاضر خوشحال می‌شوم نتایج چندسال تحقیق در زمینه تولید ترکیب کودی مناسب درختان، اکنون مورد استفاده قرارگیرد.
• از فرکشت بگویید؟
به واسطه دو نفر از همکاران در دانشگاه صنعتی اصفهان با شرکت فرین کشت تابان (فرکشت) آشنا شدم و چون این شرکت در زمینه تغذیه درختان به صورت ویژه فعالیت دارد، بنده نیز تمایل به همکاری و بیان تجربیات داشتم.
• سابقه‌ی تحقیقاتی خودتان را در مورد کوددهی درختان بیان کنید؟
تقریبا از سال 1380 تاکنون تحقیقات زیادی جهت پیداکردن ترکیبات کودی اثر بخش در رشد گیاه داشتم و حاصل این تحقیقات کیک چالکود است که در ادامه معرفی خواهد شد.
• چالکود چیست؟
یکی از روش‌های کوددهی در فضاهایی که ریشه درختان از نظر بستر دارای محدودیت هستند، استفاده از چالکود می‌باشد. در این روش چاله‌هایی با اندازه معین در اطراف درخت ایجاد می‌شود و کود مورد نیاز جهت تغذیه درختان در این چاله‌ها قرار داده می‌شود.
• آیا چالکود در کشورهایی که از لحاظ کشاورزی توسعه یافته هستند نیز انجام می‌شود؟
بله، در بعضی از کشورها متناسب با شرایط چالکود مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• چالکودهای مرسوم شامل چه ترکیباتی هستند و چه معایبی دارند؟
فرمول‌های متعددی برای غنی‌سازی چالکودها استفاده می‌شوند که معمولا شامل اوره، سولفات آمونیوم، سوپرفسفات، سولفات پتاسیم و کودهای میکرو بوده و در مقادیر مشخص شده در زمان پرکردن چالکود اضافه می‌شوند. این روش کاربرد کودهای شیمیایی اغلب می‌تواند مشکلاتی از قبیل عدم تعادل مناسب بین مقادیر عناصر، هدروی به صورت آبشویی یا رسوب عناصر و راندمان کم آنها را در پی‌داشته باشد. ضمن اینکه توزین و اضافه کردن کودها به صورت جداگانه امری وقت‌گیر، پرهزینه و همراه با خطای زیاد خواهد بود.
• کیک چالکود (چالکود فرکشت) چگونه تولید شده است و چه هدفی را دنبال می‌کند؟
با توجه به تجارب کسب شده در مدیریت چالکودها و در نظر گرفتن مشکلات ترکیبات چالکودهای مرسوم، کیک چالکود با هدف رفع معایب چالکودهای مرسوم طراحی و ساخته شده است.
• ترکیبات کیک چالکود چیست؟
عناصر غذایی ضروری، ترکیبات هوموسی، اسیدهای آلی و اسیدهای آمینه در ترکیب کیک چالکود حضور دارند که نقش تحریک رشد، افزایش جذب و تحرک عناصر غذایی در گیاه را ایفا خواهند نمود. به طور کلی، نسبت متعادلی از تمامی عناصر مورد نیاز گیاه در دو کیک ماکرو و میکرو در نظر گرفته شده است که کار تهیه مواد جداگانه، محاسبه و توزین را برای کاربر بسیار تسهیل نموده است.
• آیا کیک چالکود برای هر پروژه به صورت اختصاصی در فرکشت تولید می‌شود؟
بله، این کیک می‌تواند متناسب با شرایط محیطی و نوع درخت به صورت اختصاصی فرموله و تولید شود.
• کیک چالکود تولید شده در فرکشت قادر به حل کردن چه مشکلاتی می‌باشد؟
ترکیبات زمینه و نحوه ساخت کیک به گونه‌ای انتخاب شده اند که عناصر با حلالیت زیاد مثل نیتروژن با سرعت کمتری آزاد می‌شود و تلفات آبشویی آن کاهش می‌یابد. عناصری مثل فسفر نیز که خطر تثبیت و رسوب دارند به تدریج آزاد شده و عمر شکل‌های قابل جذب آن در حد قابل توجهی افزایش یافته است. به طور کلی کیک چالکود سازگار با محیط زیست می‌باشد و به دلیل اینکه در شرایط استریل شده تولید می‌شود، آلودگی میکروبی نیز ایجاد نمی‌کند. لازم به ذکر است که عناصر ماکرو و میکرو در دو کیک جداگانه تامین شده‌اند که امکان واکنش این عناصر با یکدیگر تا قبل از مصرف گیاه را به حداقل برسد.
• بهترین زمان مصرف کیک چالکود چه موقع است؟
کاربرد یک نوبت کیک چالکود در سال در اوایل بهار کافی است، ولی برای گونه‌های دارای رشد یا محصول زیاد حداکثر دو نوبت کاربرد، پاییز بلافاصله پس از خزان برگ‌ها و اوایل بهار پس از شروع رشد سریع پیشنهاد می‌شود.
• نحوه استفاده از کیک چالکود به چه صورت است؟
برای درختان کوچک تا متوسط یک زوج کیک کافی است. برای درختان بزرگ حداکثر یک زوج کیک به ازاء هر مترمربع سایه‌انداز، قابل استفاده است.
• آیا تاکنون کیک چالکود در مکانی استفاده شده است؟
بله، به صورت پایلوت در دانشگاه صنعتی اصفهان و دو نقطه از شهر اصفهان استفاده شد.
• در مکان‌هایی که کیک چالکود استفاده شده است، نتایج استفاده از کیک چالکود چگونه بود؟
کیک چالکود مشکل عدم‌جذب عناصر غذایی و کلروز درختان را بهبود بخشید. به طور کلی رشد درختانی که از کیک چالکود تغذیه کردند در مقایسه با درختان شاهد بهتر و مشهود بود.
• آیا نمونه مشابه کیک چالکود در کشور دیگری تولید شده است یا خیر؟
بله، ممکن است در سایر کشورها نمونه مشابه باشد ولی به صورت بومی و متناسب با شرایط خاک ایران فقط توسط شرکت فرین کشت تابان تولید شده است.
• آیا کیک چالکود قابلیت صادرات را دارد؟
بله، فرم کیک‌های چالکود به صورتی است که به راحتی قابل جابجایی و ارسال به هر کشوری می‌باشد.
• باغداران و کارشناسان فضای سبز چگونه می‌توانند به کیک چالکود دسترسی داشته باشند؟
علاقمند به استفاده از کیک چالکود می‌توانند از طریق ارتباط با شرکت فرین کشت، ثبت سفارش انجام دهند.
• اگر موضوع یا نکته خاصی وجود دارد لازم به بیان آن هست، بفرمایید؟
در حال حاضر کیک چالکود برای درختان و درختچه‌ها قابل استفاده است ولی برای محصولات زراعی نیز می‌توان از شکل پودری این کود استفاده کرد. مورد دیگر این است که کیک چالکود محصول نهایی شرکت فرکشت نیست و به عنوان محصول پایه تولید شده است و چناچه نیاز به تناسب کود با محیط باشد، این کیک قابل تغییر و متناسب شدن با محیط می‌باشد.
