پروانه کله مرده (Acherontia atropos)، یکی از آفات برگخوار می باشد. پشت سينه ی این آفت نقش اسكلت سر انسان وجود دارد و به همین علت پروانه کله مرده ناگذاری شده است. این حشره مخصوص نواحی گرمسیری و نیمه گرمسیری است. در ایران نیز بیشتر در اطراف تهران، قزوین، اصفهان و مازندران مشاهده شده است. اين آفت دو نسل در سال دارد و زمستان را به صورت شفيره مي گذراند.
شکل شناسی آفت
حشره كامل پروانه بزرگي است كه عرض آن با بالهاي باز 130-100 میلیمتر می باشد. بالهاي جلويي طويل، كم عرض، قهوه اي تيره با نوارهاي عرضي زرد رنگ هستند. بال هاي عقبي كوتاه، زرد رنگ و در قسمت پایین دارای دو نوار موازی تیره رنگ است. تخم حشره سبز و یا آبی متمایل به خاکستری می باشد. لارو كامل به طول 150 ميليمتر و به رنگ زرد متمايل به سبز دیده می شود. همچنین، پشت لاروها یک نوار آبی رنگ غیر منظم وجود و در حلقه ما قبل آخر شکم لارو، یک زائده گوشتی شبیه شاخ قرار گرفته است. شفيره ی این آفت نیز قهوه اي متمايل به قرمز و در عمق 20 سانتيمتري خاك قرار می گیرد.
نحوه خسارت
پروانه ها از شیره ی گل ها تغذیه می کنند ولی خسارت آنها ناچیز است. خسارت اصلی این آفت مربوط به لاروها می باشد. لاروها به برگ گياهان ميزبان حمله می کنند. در اثر تغذیه لاروها از برگ گیاه، سطح فتوسنتزی کاسته می شود و در نهایت موجب ضعیف شدن گیاه می گردد.
چگونه پروانه کله مرده را کنترل کنیم؟
یکی از بهترین روش های مبارزه با پروانه کله مرده درون درمانی است که توسط شرکت فرین کشت تابان در شهرهای مختلف در حال انجام است و نتایج خوبی به همراه داشته است (جهت کسب اطلاعات بیشتر کلیک کنید).
گیاهان میزبان
زبان گنجشك، زيتون و گياهان زراعي خانواده سولاناسه میزبانان پروانه کله مرده هستند.